Sanayi üretimindeki daralma derinleşiyor. Artan maliyetler ve yüksek döviz kuru üretimdeki çarkları neredeyse durma noktasına getirdi. Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) bilgilerine nazaran Sanayi Üretim Endeksi, Ocak 2025’te aylık bazda yüzde 2.3 gerileyerek son 9 ayın en düşük düzeyine indi. Yıllık bazda ise sırf yüzde 1.2 artış gösterdi. Endüstriciler kâfi finansmana erişemediklerini, takviyelerin yetersiz olduğunu söyleyerek üretim yapamaz hale geldiklerini söylüyor. Endüstrideki düşük performans ciro datalarını de etkiliyor. TÜİK datalarına nazaran ocakta mevsim ve takvim tesirinden arındırılmış sanayi ciro endeksi bir evvelki aya nazaran yüzde 0.2 azaldı.
Sanayi üretimi günden güne daralmanın eşiğine giderken yeni durumu bölüm temsilcileriyle konuştuk. Türkiye Ayakkabı Sanayicileri Derneği Başkanı Berke İçten, sektörün küçüldüğüne ve kapanan firma sayılarının arttığına değinerek “Aymakoop, Aykosan üzere sanayi sitelerimizde evvelden boş dükkân bulunmazdı, artık ise kiralık-satılık tabelaları artmaya başladı. Sitelerin elektrik tüketiminde yüzde 25’lik düşüş kelam konusu. Kapanan firma ve işten çıkarmalar da artıyor” dedi.
İTHALAT ARTIYOR
Asıl düşüncenin yüksek enflasyon hasebiyle yüksek maliyetler olduğunu da belirten İçten, “Kurun enflasyona paralel artmamasından ötürü TL maliyetlerimiz çok yüksek. İki sene evvel 10 dolara sattığımız ayakkabıyı artık 14 dolara satmamız gerekiyor, bunu da müşteri kabul etmiyor. 2022’de 25 milyon çift ayakkabı ithal edilirken bugün bu sayı 76 milyon çift. Bu nedenle ihracatta düşüş ithalatta artış yaşıyoruz. Enflasyon bir an evvel düşmeli, maliyetler azalmalı. TL ihracata müsaade edilebilecek bir kıymete getirilmeli. Kayıt dışı iktisadın önüne geçilmeli.”
TEK SEBEP YOK
Makina İmalat Sanayi Federasyonu Başkanı Adnan Dalgakıran ise Türkiye’nin büyümesine endüstriden bir katkı gelmediğini belirtti ve şunları söyledi:
- Sanayi üretiminde üç yıldır büyüme yok. Gerçek olarak da gerileme kelam konusu. Buna neden olan tek bir sebep yok. Enflasyonla çabada tüketimin kısılmaya çalışılması, kredi faizlerinin yüksekliği ve kısa vadeli verilmesi en değerli etkenlerden.
- Sanayi üretiminde yükselen personellik maliyetleri 3 yıl içerisinde döviz bazında 2.5 kat arttı. Bu durum da endüstricinin ihracattaki rekabet gücünü büyük ölçüde azalttı.
- Üretim düşüşünün nedenleri ortasında Rusya-Ukrayna savaşı, Avrupa pazarında sakinlik, Çin’in rekabet gücüyle Türkiye’ye ve Türkiye’nin güçlü olduğu pazarlara ihracat yapması var. Türk iktisadının ve endüstrisinin yine canlanabilmesi için birkaç adım geri gidilmesi gerekiyor.
- Kurların kesinlikle değişimi kaide, bu kurlarla Türk endüstrisi ihracat yapamıyor. Türk iktisadı tekrar ele alınmalı ve uzun vadeli bir stratejiye oturtulmalı. Şu anda sihirli bir değnekle her şeyi değiştirebilecek bir durum ortada yok.
Kaynak: Cumhuriyet
Bir yanıt bırakın