Merkez Bankası Başkanı Fatih Karahan önceki gün TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu’ndaki sunumunun akabinde milletvekillerinin sorularını yanıtladı.
HEDEF YOKMUŞ AMA!
Döviz kurunun düzeyine yönelik rastgele bir maksatları olmadığını söyleyen Karahan’ın devamında, “Bunu daha evvel de hem evvelki sunumlarda söyledik hem de öbür dışarıda yaptığımız sunumlarda da her fırsatta söyledik ancak kur siyasetimizi döviz kurunda çok oynaklığı engelleyecek halde biz belirliyoruz” demesi dikkat çekti. Karahan, arz, talep dengesizliğinin çok yüksek olduğu devirler olduğuna işaret ederken, “Geçen sene çok fazla döviz arzı olup döviz talebi az olduğunda alım taraflı müdahalelerle, son devirde de taleb çok fazla arz az olduğunda çok oynaklığı her vakit engellemek için satım taraflı müdahalelerde bulunduk, bulunuyoruz” diye konuştu.
REZERVLERDEKİ ERİME
CHP milletvekilleri, İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı Ekrem İmamoğlu’nun tutuklanmasının akabinde iktisatta yaşanan gelişmeler ve rezervlerde meydana gelen erimeye dikkat çekmişti. CHP’liler, bir buçuk ay içerisinde yaklaşık 57 milyar dolarlık bir rezerv kaybı olduğunu vurgulamıştı. Karahan, bu mevzuda şunları söyledi:
“19 Mart’a kadar olan süreç ve ondan sonraki süreci aslında net bir biçimde gösterdik lakin yalnızca düşüşten bahsetmek de hakikat olmaz yani bir futbol üzerinden anoloji vermiş olalım. Yani 5-2 biten bir maçta size ‘Maç nasıl geçti?’ denildiğinde ‘2 gol yedik.’ demezsiniz yani ‘5 gol attık, 2 gol yedik ve net olarak 3 farkla kazandık.’ dersiniz.”
Karahan, rezerv ölçüsü konusunda da, “Kendi kıymetlendirmemiz, açıkçası, rezerv yeterliliğinin tam olarak olmadığı istikametinde. Münasebetiyle önümüzdeki periyotta piyasa şartları elverdiğince rezerv biriktirmemiz gerektiğini düşünüyoruz” değerlendirmesini yaptı.
19 MART’TA NE OLDU ?
Karahan, 19 Mart’ta piyasada yaşananlar konusunda şunları söyledi:
“Burada aslında yurt dışı bankaların Türk bankalarıyla yapabilecekleri süreç limitleri var, bunlar bizim dışımızda koyulmuş limitler, yurt dışı bankaların Türk bankalarına koyduğu limitler. Bu limitler kısa müddette dolunca ani bir yükseliş yaşandı ancak o gün günlük döviz süreç hacmi tarihi ortalamaların çok çok üstündeydi. Büyük ölçüde de esasen – sunumda da söylediğim üzere, daha evvel de söylediğim üzere – yurt dışı kaynaklı bir gelişmeydi; bunu takip eden birkaç günde de yeniden yüksek döviz talebi seyretti fakat bizim aldığımız tedbirler sayesinde 19 Mart’takine misal bir hareket yaşanmadı, piyasadaki oynaklığı denetim altına aldık. Burada, çok oynaklık gözlenen piyasa şartlarında oynaklığı düşürücü müdahalelere devam edeceğiz ve döviz piyasasındaki likidite şartlarını yakından izlemeye devam edeceğiz.”
‘İDDİAMIZI’ GÖSTERDİK
Karahan, enflasyon iddialarının güncellenmesi konusunda ise şu an için yani 2025 yıl sonu için belirledikleri varsayım ve belirsizlik aralığının beklentilerle uyumlu olduğunu kaydetti. Beklentilerin çıpalanmadığı ekonomilerde, yüksek seyrettiği ve oynaklık gösterdiği ekonomilerde periyot başında yıl sonuna ait kestirimlerin savlı olabildiğine işaret eden Karahan, “Bunlar bir ölçü da bizim savımızı gösterme emeliyle lakin yıl sonuna gelindiğinde varsayımlara yakınsayan gerçekleşmeler kredibilite kazandırıyor” dedi.
‘ÜCRETLER ERİYOR’ İTİRAFI
Karahan, “Enflasyonun nedeni minimum fiyattır ?” üzere bir beyanları olmadığını yinelerken, “Gerçek olan şu: Yüksek enflasyondan ötürü fiyatları eriyor; bizim yapmamız gereken, enflasyonu kalıcı olarak düşürmek, bunu başardığımızda alım gücünde kalıcı düzelme olacağını değerlendiriyoruz” görüşünü kaydetti.
ZARAR 700 MİLYAR
Karahan, Merkez Bankası’nın ziyan etmesi konusunda, şu değerlendirmeyi yaptı:
“Bu periyot ziyanımız 700 milyar. Bunun ana ögesi bu sene geçen yıldan farklı; bu yılki ana öge faiz masraflarındaki artış; 2024 yılı KKM sarfiyatı 240 milyar TL olarak gerçekleşti. Bu da aslında geçen sene kur artışları sebebiyle olmadı, daha evvelki yılda yapılan KKM hesaplarının vadesi 2024 yılında geldiğinde o an bir kur farkı oluştuysa biz onu ödedik. Bunun da geçen sene ödenen ölçüsü 240 milyar TL. Biz, bunu aslında, KKM’den kademeli bir çıkış sürecinde olduğumuzu söylemiştik, bunu makroihtiyati tedbirlerle de destekledik ve 143 milyar dolardan 20 milyar doların altına geldik. Burada, önümüzdeki devirde buradan bir yük geleceğini değerlendirmiyorum. Onun dışında, zararın temel sebebi -dediğim gibi- faiz maliyetlerinin artmış olması.”
Karahan, Merkez Bankası’nın sahipliğindeki altının şu anda 508.9 ton olduğunu, geçen seneye nazaran 50 ton arttığını bildirdi. Karahan, geçen yıl manşet enflasyonun üstünde seyreden besin enflasyonunun bu yıl altında olduğunu lisana getirdi.
‘HANGİ BESİNDE ?’
Bunun üzerine CHP Niğde Milletvekili Ömer Fethi Gürer, “Hangi besinde sayın başkan ?” diye sordu. Bunun üzerine Karahan, “Genel sepet olarak bakıyoruz, her eserde olmayabilir” karşılığını verdi. Karahan, zirai donun enflasyona tesirinin 0.4 puan kadar olabileceğini de söyledi.
Kaynak: Cumhuriyet
Bir yanıt bırakın